Posts

Ազատ խոսքի իրավունքը

Մի՛ խոսա բռնության ենթարկված երեխայի մասին, մարդիկ սովամահ են լինում Արցախում։ Մի՛ խոսա Արցախի մասին, Տիգրայում ավելի շատ մարդ է սովից մահացել։ Տիգրայն ի՞նչ է, որտե՞ղ է, վերցրու էս հակապուտինյան ստիկեռները կպցրու։ Հերիք եղավ Ուկրաինայից խոսես, բա Աֆղանիստանում ի՞նչ ասեն։ Մուսուլմանների իրավունքների պաշտպա՞ն ես դարձել, տեսա՞ր, Հայաստանը Իրան ա դառնում, նորից տրանս մարդու են սպանել։ Ինչի՞ ես տրանս դրոշդ հանել, բա դու հայ չե՞ս, բա Արցա՞խը։ Նորի՞ց Արցախի մասին ես խոսում։ Էլի խոսու՞մ ես, էլի բողոքու՞մ ես, մի քիչ կյանքիցդ հաճույք ստացի։ Ազատ խոսքի ու սոցիալական մեդիաների դարում խոսելու ուժ այլևս չկա։ Մեզանից խլել են սգալու իրավունքը, զգալու իրավունքը, նույնիսկ մեր ցավն ընտրելու իրավունքը։ Ատելության կոմենտները կարդալուց հետո ուշքի չեմ գալիս, էն երեխայի վիդեոն միամիտ նայելուց հետո ուշքի չեմ գալիս, սովամահ մարդկանց նկարները տեսնելուց հետո ուշքի չեմ գալիս։  Պրեսիադոն ասում ա, որ ինքնության քաղաքականությունն անիմաստ բան ա, բայց ամեն անգամ մի ինքնությունը մյուսին ճնշում ա։ Դու Արցախի մասին մտածու

Saudade

Հերթական անավարտ պատմությունից կոկորդում կծիկ ա ու էդպես էլ չեկած արցունքներ, որ կարող էին լցնել լճեր ու օվկիանոսներ։ Արցունքներս մի օր փչացան, զգացմունքներս էլ։ Ամեն ինչ փչացավ։ Կեղտաջրում սաղմոն փնտրող ձկնորսի պես ուզում եմ ինչ-որ բան գտնել` թղթին հանձնելու։ Հեռախոսի էկրանին։ Ստեղնաշարին։ Ինչևէ։ Բոլոր տեքստերը դառնում են գրելու մասին, իսկ գրել այդպես էլ չի լինում։ Ուզում եմ բառերի հետ անել էն, ինչ Դալին է անում նկարների հետ, ու Գաուդին` շենքերի։ Բառերն ուզում եմ ծալել, կոտրել ուղղություններն ու սահմանները, ունենալ միայն սուր անկյուններ ու չունենալ ուղիղ գծեր։ Բայց ես տուրիստ եմ գրականության մեջ, ոնց տուրիստ եմ Բարսելոնայում․ իմ արյան մեջ չի հոսում նեո-գոթիզմը, չնայած թե սուռեալություն պակաս չկա։ Ես առաջին անգամ եմ էս քաղաքում, բայց ես արդեն եղել եմ այստեղ։ Բոլոր քաղաքներն այլ քաղաքների գծային հավասարում են։ Կա մի 5 քաղաք ու դրանցով կարող ես կազմել ցանկացած քաղաք։ Ես եղել եմ բոլոր քաղաքներում, ու ես չեմ եղել ոչ մի տեղ։ Ոչնչից շունչս չեմ պահում, ու ոչինչ էլ չի բերում ինձ կյանք։ Իներցիա

աստվածներ ու ստվերներ

Այստեղ մեռել են աստվածները, ու ծնվել նոր աստվածներ, որ նայել են մարդկանց Օլիմպոսի բարձունքից ու հրաժարվել նրանց տալ կրակ ու բախտ Նույն բարձունքում հիմա կանգնած են մարդիկ, որ ավելի սպիտակ են քան հելենական արձանները Մարդիկ, որ աշխարհի տերն են Մարդիկ՝ աստվածներ դարձած որ նայում են մարդկանց կուչ եկած ու գծում սահմաններ երկրի ու երկնքի մեջ։ Իսկական մարդիկ երկրի երեսին են, Ստվերներում, ուր արևը երբեք չի ծագում Թաքնված աստվածներից, սպիտակ օրենքից Ստվերներում չկա տուն, չկա երազանք ստվերներում օլիմպոսի տեղը չգիտեն... Բարձրանում է ծուխն ապակյա անոթներից ծուխն անհասկանալի քիմիական տարրերի ծուխը, որ մեզի ու աղբի մեջ կորած փողոցները դարձնում է երկինք, դարձնում Օլիմպոս․․․ Սպիտակ մարդիկ շորորում են սպիտակ փողոցներում, ես մոլորվել եմ սպիտակ մարդկանց մեջ, ես էլ էի քայլում աստվածների հետ, իմ երազներում էլ են մարմարե քաղաքներ, իմ ափսեի մեջ՝ ծովի բարիքներ բայց ոտքերս անընդհատ տանում են դեպի ստվերներ ուզում եմ նստել էն կնոջ կողքին որի մարմինը ասեղի հետքերով է պատված ու ասել, որ մի օր կտապալենք աստվածներին

ցանցից դուրս aka offline

 Այսօր քնելիս աուդիոգրքեր ու պոդքաստներ չկան։ Այսօր ես մենակ կմնամ քեզ հետ։ Այսօր գլուխս կսկսի ուժգին ցավել, որովհետև մոլեկուլների ու կիսահաղորդիչների հոսանքու կրկին կորցրի ինձ և կորցրի քեզ։ Քեզ հետ մնալը հին օրերի երգն է, որ լսել այլևս չեմ կարողանում․ մենք միշտ վերացնում ենք իրար, մենք չենք կարող իրար հետ լինել, ես չեմ կարողանում քեզ հետ մենակ մնալ։ Ինձ միշտ պետք է էն հիմար յութուբի հոլովակը, էն սարսափ ժանրի փոդքաստը կամ էն աուդիոգիրքը, որ մաշեցրի լսելով, որ միայն թե մենակ չմնամ ինքս իմ ու իմ մտքերի հետ։ Զգացողությունը, որ ես երջանիկ չեմ ու միգուցե չեմ եղել ու չեմ էլ լինելու վերմակի փոխարեն ծածկում է ինձ, ու սիրտս կծկվում է՝ փորձելով վերապրել ինչ-որ պահեր, երբ ես իրոք ինչ-որ մի բան եմ զգացել։ Սուր ու սիրուն ինչ-որ բան։ Հիմա օրերը հոսում են անգույն, ու ես շարժվում եմ՝ հույսս իներցիայի վրա դրած։ Միթե՞ սա էն կյանքն էր, ինչին ես ձգտում էի․․․ Ոնց որ մայոր Թոմը, ես լողում եմ անկշռության մեջ ու չեմ կարողանում կապի դուրս գալ։ Անհետանում են երջանկության վերջին հորմոնները, ու ձգվում-կտրվում են

եթե սիրտ ունենայի, կլիներ լեռներում

Image
 Ժնևի օդանավակայանից դուրս գալուն պես ավտոբուսի մի վարորդ սկսում է գոռալ՝ Շամոնի՜, Շամոնի՜ գնացող կա, արագ հավաքվեք։ Մինչ ես մտածում եմ էս ինչ չոբանություն էր, մերոնցից մեկն ասում է՝ վաու՜, իսկական մարդ։ Իսկական մարդիկ ու իսկական սարեր։ Դպրոցական ժամանակ Ռոբերտ Բըրնսի «Իմ սիրտը լեռներում է» բանաստեղծությունն էի թարգմանել ու 10 բալանոց համակարգում 11 ստացել։ Անգլերենիս դասատուն չլիներ, երևի ես չէի էլ սկսի գրելը... Ու ինչքան խորանում է Հայաստան վերադառնալ չուզելու ցանկությունը, էնքան շատ եմ հասկանում, որ լեռներում գտնվող սիրտն էդքան էլ պաթոս չի, ու դաշտերին ու հարթավայրերին սիրտս էդպես էլ չի կպնում… Շվեդիայում կյանքումս առաջին անգամ ստաբիլություն ունեմ, բայց կյանքը ձգվում է երկար ու միապաղաղ ինչպես շվեդական հարթավայրերը՝ ձմեռվա կեսին։ Իսկ ես սովոր եմ կյանքի, որտեղ պետք է անընդհատ սարեր բարձրանաս ու ձորեր իջնես։ Շվեդիայում ոչինչ չի կատարվում, Շվեդիայում առանց էն էլ բթացած զգացմունքներն ավելի են բթանում, ու դարից երկար ձգվում է օրը, հատկապես՝ երբ ամռանն արևը որոշում է մայր չմտնել։ Շամոնիու

սրտխառնոց

Նորից դադարեցի գոյություն ունենալ։ Նորից կորցնում եմ ինձ, ինչպես անընդհատ կորցնում եմ իրերս, բանալիներս ու բանականությունս։ Ես կրկին սև արկղ հիշեցնող սենյակում եմ, ուր չկան լուսամուտներ ու շնչելու օդ, ուր սև են պատերն ու պահարանները։ Սև են առարկաները պահարանների միջի, որ խավարի միջից աչքով են տալիս: Պատերն ուզում են սեղմել ինձ․ միգուցե վերջապես հողեղեն եղածս նորից դառնա հող։ Սև արկղ-սենյակից դուրս լույսը կուրացնում է։ Երկնքում նորից աստղեր կան․ ես կարո՛ղ էի երկնքից աստղերը բերել։ Բայց ուզում եմ դառնալ աստղափոշի, թեև անդադար սրբում եմ փոշին հիշողությունների վրայից ու հետ խցկում դարակները, ուր լույսի ոչ մի շող չի ներթափանցում։ Թափանցում եմ ստվերների աշխարհ, բայց էնտեղ էլ ինձ սպասող չկա։ Ճանապարհների խաչմերուկում տարիներ շարունակ կանգնած չեմ կարողանում ընտրել ուր գնալ։ Ու՞ր է էն չարքը, որ կառնի հոգիս․ ծախել չեմ ուզում, անվճար էլ կտամ։  Ապրելու վճարն ու էներգիան ա մեծ։ Ասես հսկա ճոճանակ, որ տատանվում ա երկու բևեռների մեջ։ Որ բևե՞ռն է իմը, թե կարևոր է ուղղակի բևեռացված լինելը։ Կարևոր է ուղղ

պարզուշիտակ

Խոսի՛ր ինձ հետ ինչ-որ պարզ բանի մասին։ Արի չլինենք կարևոր կամ խելացի, արի ուղղակի լինենք։ Անվերջ նայենք կրակին, ջրին կամ էլ էն երրորդ բանին, որ դեռ չենք ընտրել։ Չլինենք ավելի փոքր քան տարրական մասնիկները, ու ավելի մեծ քան տիեզերքը։ Ու արի մոռանանք տարածության ու ժամանակի, գիտության ու սոցիումի մասին։ Արի գոնե մեկ անգամ ուղղակի լինենք` առանց երեկվա, վաղվա ու այսօրվա։ Արի չփորձենք դուրս գալ լաբիրինթոսից, որովհետև միգուցե ելք չկա, իսկ մենք մեզ պատերին ենք տալիս անիմաստ, աննպատակ։ Գիտե՞ս՝ առավոտյան գետնին նստած պլաստիկ շշերից հրթիռներ եմ սարքում, երեկոյան՝ տապալվում գետնին։ Գլուխս պտտվում է կամ էլ երկրի պտույտին էլ չեմ դիմանում։ Խեղդվում եմ ինֆորմացիայի ու անելիքների հոսքի տակ, բայց ոչինչ անելու իմաստ չեմ գտնում։ Արդյոք կա՞ս դու կամ եղել ես երբևէ, թե՞ քեզ էլ եմ հորինել։ Ես որ հաստատ հորինված եմ։ Ես անընդհատ գրում եմ ամեն ինչի ու ոչնչի մասին։ Միաժամանակ։ Պետք է երևի հաշտվել, որ ուղեղիս էս աղմուկը միայն այն ժամանակ կդադարի, երբ դադարեմ ես։ Բայց մենք գիտենք, որ չեմ կարող սեղմել ինձ անջատելու

***

 Մտնում եմ ԼինկդԻն, ուզում եմ մեռնել, որովհետև բոլորը հաջողակ են, բոլորը գիտեն թե ինչ են իրենց կյանքի հետ անում։ Մտնում եմ Թվիթեր, ուզում եմ մեռնել․ թվատանում գոնե բոլորն են մեռնել ուզում։ Մտնում եմ Ֆեյսբուք, ուզում եմ մեռնել, որովհետև գիտեմ, թե որտեղից եմ գալիս, բայց թե ուր եմ գնում, ոչ մեկ չգիտի։ Մտնում եմ Սփոթաֆայ, ուզում եմ մեռնել, որովհետև գրողը տանի, ինչ ես ուզում մարդուց, ում լսած խմբերի անուններն են՝ Nocturnal Depression, TotalSelfHatred, My Useless Life ու տենց շարունակ։ Մտնում եմ գործի, ուզում եմ մեռնել, որովհետև ում ա պետք էն ամենն ինչ անում եմ։ Մտնում եմ տուն, ուզում եմ մեռնել, որովհետև էլ ի՞նչ կա անելու տանը։ 

Մենություն (ձմեռ)

Image
Քո յուրաքանչյուր քայլ այնքան ցավոտ կլինի, ասես քայլում ես բազմաթիվ դանակների շեղբերի վրայով, որ արնահոսելու աստիճան սուր են։ Ես կօգնեմ քեզ, եթե պատրաստ ես այսպես տառապել։ «Փոքրիկ ջրահարսը», Հանս Քրիստիան Անդերսեն Ես ջրահարսը չեմ, բայց ամեն քայլ անելուց զգում եմ ցավն ու հիշում քեզ։ Հոգեկան ցավը վերածել ֆիզիկականի․ պետք է հորինել ցավի պահպանման օրենք և կոչել իմ անունով։ Էսպես գոնե ժամանակի ընթացքում դանդա՜ղ թեթևացող ցավը կհիշեցնի, որ սա էլ կանցնի։ Սիրելիս, սա էլ կանցնի, չէ՞։ Ես պատրաստ էի քայլել բոլոր թրերի և դանակների վրայով քեզ համար, բայց ի՞նչ են էդ շեղբերը իմ ներսի փշերի դիմաց․․․            Մի օր ես տեսա լույսն աչքերումդ,           Բայց հիշողություններիս նման էլ չի լինելու։           Ես մեկ ուրիշն եմ արդեն, փորձել եմ՝ հետադարձ չկա,           Ես մոլորվել եմ ձյան դաշտերում՝ իմ տնից շատ հեռու։ [1] Մտքումս ձյան արահետներն են, իսկ ես ստիպված նայում եմ կոդերին ու հոդվածներին, իրենք էլ՝ ինձ։ Նայում եմ, ոչ թե կարդում կամ գրում, որովհետև միակ զգացողությունը հիմա որ ունեմ զզվանքն ա։ Սիրելի գիտ

Սուրճ ու սուիցիդ

Image
Ժամը 15։00 արդեն էնքան մութ ա, որ ուզում ես ադյալները քաշել գլխիդ ու էլ երբեք դրանց տակից դուրս չգալ։ Առավոտյան գործի գնալուց արդեն մութ ա, ճաշելուց մութը կրկին ընկնում ա, ու միակ հույսը՝ կոֆեն ա, որ արդեն երակներովդ ա հոսում։ - Հիմա հասկանում եմ, թե ինչի ա Նորդիկ երկրներում սուրճի օգտագործումն էդքան շատ,- սուրճի ապարատի հերթում ասում եմ Բենին՝ պատուհանից դուրս նայելով։ - Ու ինքնասպանությունների քանակը,- կիսակատակ ասում ա Բենը։ Ու ինքնասպանությունները․․․ Ուզում եմ ասել՝ չէ, Բեն, ես ամառներն ավելի շատ եմ ուզում մեռնել, որովհետև գույները, արևը ու ուրախ մարդիկ ազդում են։ Բայց ոչինչ չեմ ասում․ կամաց-կամաց սովորում եմ դեպրեսիայի ու պատերազմների թեմաներով բերանս փակ պահել։ Էնքան չեմ խոսել, որ արդեն ինձ թվում ա, որ մեկ տարի առաջվա կյանքը երազում եմ տեսել։ Ես արև չեմ սիրում, բայց երազումս սկսել եմ արև տեսնել։ Մեկ-մեկ զարթնում եմ ու հիշում կապույտ երկնքի մասին։ Ու աչքերդ չես հասցնում թարթել, երբ դրսում եղանակը «աշուն է, անձրև, ստվերներն անձև» եղանակից ձևափոխվում ա «հողմը մեգով երկինք առնում, գա