Ոմն թափառական

Շաբաթ առավոտյան զարթուցիչս կրկին ժամը 7-ին զնգաց: Հարևանը բարեբախտաբար չէր անջատել իր վայ-ֆայ մոդեմն, ու ես տանից դուրս գալուց առաջ կարողացա ֆեյսբուք ու Ակումբ մտնել: Պիտի գնայի տեղի եկեղեցիներից մեկը, որպեսզի կամավորական աշխատանք կատարեի: Միսս Էվելինն ինձ եկեղեցի տարավ, իր հեռախոսահամարը կազմակերպչին տվեց ու գնաց: Մնացի լիքը անծանոթ մարդկանց հետ մի մե՜ծ սենյակով, որը լի էր հացերով ու զանազան ուտելիքներով: Աշխատանքը կայանում էր նրանում, որ պետք է սնունդը դասավորեինք արկղերի մեջ ու բաժանեինք աղքատ ընտանիքներին: Քանի որ արդեն սովոր եմ ինձանից տարիքով շատ մեծ մարդկանց շրջապատում գտնվելուն, ինձ ամենևին էլ չզարմացրեց, որ ես էի այդտեղի միակ «փոքրիկը»: Բայց դե էս հարավցիները ընդհանրապես չեն թողնում, որ դու իրենց շրջապատում քեզ մոլորված ու օտար զգաս: Իմանալով որ ես առաջին անգամ եմ ԱՄՆ-ում ու «Արմենիա» կոչվող ինչ-որ էկզոտիկ երկրից եմ, բոլորը գրկում ու շնորհակալություն էին հայտնում, որ իրենց օգնելու եմ եկել: Իրականում ես ոչ միայն չեմ սիրում, այլև վատ եմ զգում կրոնական կառույցների հետ կապ ու

Վաշինգտոնում թրեյնինգների ժամանակ մի սինուսոիդ նկարեցին ու ասացին, որ այդպիսին է լինելու մեր տրամադրությունը Միացյալ Նահանգներում: Սկզբում հիացած ու զարմացած ենք լինելու, ձգտելու ենք բացահայտել ու հասկանալ ամեն ինչ. այդ ժամանակը (Գրաֆիկի մաքսիմումը) կոչում են Honeymoon՝ Մեղրամիս: Իսկ երբ անցնում է մի քանի շաբաթ, արդեն ամերիկյան առօրյան դադարում է քեզ համար նոր, անբացահայտ ու հետաքրքիր լինելուց, դու սկսում ես կարոտել քո երկիրը, ընտանիքին ու ընկերներին, այդ ժամանակ գալիս է Տան կարոտի՝ Homesickness-ի ժամանակաշրջանը (Գրաֆիկի մինիմումը) : Բայց քաղցն ինձ չթողեց Մեղրամիս ունենալ. ինչքան էլ ամեն ինչ հետաքրքիր ու հավես լիներ այստեղ, միևնույն է ես անկարող էի չկարոտել մամայի սարքած համով ճաշերն ու քաղցր մուրաբաները: Honeymoon չունեցա, որովհետև մինչև գալս լիովին պատկերացրել ու հարմարվել էի այս ամենի հետ, ինչպես նաև՝ այս մեծ, հին ու միայնակ տունը մեղրամիս անցկացնելու լավագույն վայրը չէ: Ճիշտ է, բան չունեմ ասելու, միսս Էվելենը չափազանց բարի ու հոգատար է իմ նկատմամբ, ամեն ինչ անում է, որ ես ինձ ին

Անգլերենի քննությունից հետո ինձ վերցնելով, միսս Էվելինն ասաց, որ անակնկալ ունի ինձ համար: Իմ սպասումների համաձայն ինչ-որ տեղ տարավ, որտեղ ինձ պետք է ծանոթացներ իր ընկերուհիների՝ մինչև 90 տարեկան ծեր, ֆանատիկ հավատացյալ կանանց հետ:  Նայում էի ինքս ու ինձ ու մտածում՝ ի՞նչ էի, ի՞նչ դարձա: Ամբողջ օրը դրսում թափառողից ծեր տիկնոջն ուղեկցող խելոք աղջնակ էի դարձել: Բայց փաստորեն անակնկալն ամենևին էլ 90-ամյա դողդոջուն տատիկները չէին, այլ այն գեղեցիկ շենքը, որի դիմաց քաղաքի խորհրդանիշը՝ ծիածան էր դրված: Rainbow City-ի քաղաքապետարանում փոքրիկ էքսկուրսիա էր պատրաստել ինձ համար: Թեև տանտիրուհիս միսս Էվելինը, յոթանասունն անց, մեթոդիստական եկեղեցուն նվիրյալ կին է, բայց պարզվում է, լավ էլ կապեր ուներ քաղաքապետարանում: Ներքևում ինձ ներկայացնելուց ու վաուների հերթական դոզան ստանալուց հետո վերև բարձրացանք: Առաջինը մի սենյակ գնացինք, որտեղ քաղապետարանի գլխավոր ինժեներն էր և մեկ էլ չաղլիկ, ժպտերես ու կարմրադեմ մի մարդ: Ինժեների հետ նախորդ օրը ռեստորանում էինք ծանոթացել, իսկ հաստլիկն ինձ հավեսով

- Մեռնելուցս հետո ես այստեղ եմ թաղվելու: Երբ որևէ մեկը քեզ հրավիրում է ճաշի կամ ընթրիքի, ուրեմն լավ է տրամադրված քո նկատմամբ, բայց երբ նա քեզ իր ապագա գերեզման է տանում, դա արդեն լրիվ ուրիշ մակարդակում է: Ամերիկյան գերեզմանները մերինի պես քարակերտ չեն. Գադսդենի գերեզմանոցը անտառի կողքին գտնվող մեծ ու կանաչ տարածություն էր: Գազոնի վրա մի փոքրիկ անվանատախտակ էր դրված, դրա վրա էլ ծաղկաման, որում հարազատները ծաղիկներ էին դնում: Ծննդյան տարեթիվը 1938 թվականն էր, իսկ մահվան թիվը դեռ չկար: Միսս Էվելինն առույգ կին է, հուսամ դեռ երկար կապրի: Իր ապագա գերեզմանի կողքին ամուսնու գերեզմանն էր... Փաստորեն ես սխալվում էի նրան պառաված օրիորդ համարելով, որովհետև ամուսինը մահացել էր մոտ մեկ տարի առաջ: Պարոն Մարդոքը երեք համալսարան էր ավարտել և ամերիկյան ֆուտբոլ է դասավանդել: Էվելինը պատմում է, որ ամբողջ Գադսդենը նրան «մարզիչ» է անվանել: Միսս Էվելինն ու իր ամուսինը 35 տարի միասին են ապրել: Մի որդի ունեն, ով Էվելինին ամուսնու մահվանից հետո չի այցելել, չնայած մոտ 25 մղոն հեռավորության վրա է ապրում

Էվելինն այնպիսին էր, ինչպիսին պատկերացնում էի նրան. տանը մնացած տարեց օրիորդ էր՝ նիհար ու չոր, ամերիկացիների ֆիրմային լայն ժպիտներից էլ չուներ: Խորհրդատուիս՝ Ֆեյթի, դիմացի հարևանն էր, ու ես պիտի նրա տանը մնայի մինչև հանրակացարանի բացվելը:  Փոքր ժամանակ շատ էի ամերիկյան սարսափ ֆիլմեր նայել ու առանձնատան մուտքի մոտ կանգնած, աչքիս առաջ էին գալիս բոլոր սարսափելի սցենարները: Տանն ինչ-որ բան կար, որ ճնշում էր ինձ. չգիտեմ ամենուր դրված խումբ-խումբ աղոթող հրեշտակնե՞րն էին, թրի պես գլխավերևումս կախված խաչե՞րը, հսկայական մոմե՞րը, թե՞ աստվածաշունչների ահռելի բանակը: Մի խոսքով, վամպիր, վհուկ ու հերետիկոս Ռուբին պատրաստվում էր ապրել բապտիստական եկեղեցում: Ինչպես և սպասում էի, միանգամից կրոնից խոսք գնաց: Հավատալիքներիս, ավելի ճիշտ՝ չհավատալիքներիս մասին չէի ուզում պատմել, բայց Ֆեյթն ասաց, որ ես աթեիստ եմ: Բայց ես արագորեն ավելացրի, որ Հայաստանն առաջին քրիստոնյա երկիրն է, որովհետև վախենում էի, որ նա սովատանջ կանի անհավատ էակին: Ահագին ժամանակ պետք եղավ, որպեսզի հարմարվեմ այն փաստին, որ տան հսկ

Երբ պրոֆեսսոր Պաուլայի հետ եկանք քոլեջ, իմ մյուս խորհրդատուն՝ Ֆեյթ Դոբբսը, սպասում էր էնտեղ: Ֆեյթի հետ շատ էի ինտերնետով խոսել, համարյա ամեն օր նամակախեղդ էի անում, բայց ինքը արագորեն ու բովանդակալից պատասխանում էր: Իսկական Ֆեյթն իմ պատկերացրածից ավելի երիտասարդ, աշխույժ ու լավն էր: Քոլեջով մի փոքր էքսկուրսիա արեց, հետո ինձ տուն տարավ: Մի գիշեր պիտի իր սկեսրոջ տանը մնայի, որովհետև իմ տանտիրուհու տանիքը կաթում էր, իսկ իրենց տանը վերանորոգում էր: Պարոն Դոբբսը 80 անց տղամարդ էր, բայց տարիքից նույնիսկ 60 էլ չէիր տա: Քաղաքից դուրս մի մեծ սպիտակ տանն էր ապրում: Իր կինը, ում հետ 65 տարի ապրել է, մահացել էր մի քանի ամիս առաջ, ու հիմա վաճառում էր առանձնատունը: Դոբբսի տանն ինձ առաջինը Ռոքսին ողջունեց. պստո շունիկը, ով ինձ էնքան էր սիրել, որ ամբողջ օրը հետևիցս էր վազում, իսկ հետո՝ դժվար անունով կատուն: Ֆեյթն ինձ առաջարկեց ընտրել երեք ազատ սենյակներից մեկն ու իրերս թողելուց հետո գնացինք նոր ճամպրուկ առնելու: Ճամպրուկ առնելուց հետո ինձ տարավ քաղաքի մեծ սուպերմարկետանման տեղ՝ walmart, իսկ

Ինչքան քիչ ժամանակ կա գրելու, այնքան շատ բան կա պատմելու: Չգիտեմ էլ՝ որտեղից սկսեմ, որտեղ ավարտեմ... Եռօրյա վերապատրաստման դասերի վերջին օրը մեզ Վաշինգտոն տարան՝ ավտոբուսային ուղևորության: Սիրահարվեցի Վաշինգտոնին, բայց շփվել չհասցրինք, որովհետև մոտ 3 ժամ ժամանակ ունեինք: Սպիտակ տան մոտ էլ լուսանկարվեցինք, որ հետո թիթիզանանք:  Նույն օրվա գիշերը, տարբեր ժամերի պիտի ամենքս մեր համալսարանը մեկնեինք: Ընդամենը 2 ժամ կարողացա քնել, չնայած սարսափելի հոգնած էի, որովհետև վերջին օրերին ընդամենը 4 ժամ էի քնում:  Քնած-քնած ճամպրուկս իջեցնելիս հասցրի անիվները կոտրել և ստիպված էի քարշ տալ 25 կգ բեռը: Որպես հավելում էդ խառը իրավիճակին, մոռացա նախաճաշով արկղիկս վերցնել, բայց բողոքական շատակերի համբավս էնքան մեծ էր, որ բոլորն իրենց նախաճաշն էին ինձ առաջարկում:  մեկը խնձոր տվեց, մյուսը՝ թխվածք, երրորդն էլ՝ թեյ ու ինչ-որ ռուսական երգեր երգելով հասանք Ռոնալդ Ռեյգանի անվան օդանավակայան: Ասում եմ՝ երբեք չես կարողանա հասկանալ գլորման ու շփման ուժերի տարբերությունը, մինչև չկոտրես ճամպրուկիդ ան

Էս ծրագրի ամենապստոն եմ: Երբ ասացի, որ 17 տարեկան եմ, բոլորը համատարած wow-ներով դիմավորեցին: Իսկ երբ ավելացրի, որ ֆիզիկա եմ սովորելու, wow-ների կրկնակի դոզա ստացա: Այստեղ մոտ 60 հոգի կա, նախկին խորհրդային երկրերից ու բոլորի մեջ ես միակն եմ, որ անչափահաս է ու գիտնական է դառնալու. հիմնականում իրավագետներ, դիվանագետներ ու լեզվաբաններ են: Պարզվում է` ծրագիրը նախատեսված է տասնութ տարեկանից բարձր մարդկանց համար; Իսկ ես բանից անտեղյակ մասնակցել եմ ու անցել. մանրուք է, բայց չափազանց հաճելի:  Բայց դե չնայած իմ չափազանց ակտիվ ու շատախոս բնավորությանը, ես թրեյնինգներին մի տեսակ պասիվ եմ, «էշից ընկած»: Ու ծիծաղելի է, որ պատճառը միայն նորմալ չսնվելն է: Ես որ համով բաների պակաս եմ ունենում, իմ օգտակար/վնասակար գործողության գործակիցն ու տրամադրություն միանգամից ընկնում է: Էսօր նամակ էինք գրում մեզ, որն ուղարկելու են ծրագիրն ավարտելուց հետո: Գրեցի բոլոր նպատակներս ու երազանքներս ԱՄՆ-ի հետ կապված ու հասկացա, որ եթե շարունակեմ ոչ մի բան չուտելը, քննություններ չեմ կարողանա հանձնել: Դրա համար

Որոշեցի ամերիկյան արկածների, հետաքրքրությունների ու բողոքների համար նոր օրագիր բացել: Անվանումն էլ Rammstein-ի Amerika երգից է. երգ, որը ինձ մոտիվացրել է այս մրցույթի էսսեները գրելիս, հետս հարցազրույցի է եկել ու ինձ TOEFL-ի ճանապարհել: Ու եթե չլիներ այստեղի ահավոր ուտելիքն ու Վաշինգտոնի խեղդող ու խոնավ կլիման, վերնագիրը կլիներ ''Amerika ist wunderbar!''` «Ամերիկան հիասքանչ է», ինչպես իմ շատ սիրելի երգում է ասվում. Բայց իմ Ամերիկան շատ հեռու է հիասքանչ լինելուց... Իսկ հիասքանչությունը խախտող հանգամանքներից մեկն այն է, որ էս քանի օրվա ընթացքում ընդամենը մի քանի ամերիկացու հետ ենք շփվել` այն էլ ծրագրի տնօրենի ու կորդինատորների: Ընդհանուր առմամբ, հյուրանոցը միջազգային կոնֆերանսների ու մշակութային միջոցառումների համար է նախատեսված ու ավելի հաճախ ազգային տարազով պակիստանցի կտեսնես, քան ամերիկացիների: Մեկ էլ քանի որ ծրագիրը նախկին ԱՊՀ երկրների համար է, բոլոր մասնակիցները ռուսերեն են խոսում: Արդյունքում ինչ-որ անգլոռուսերեն մուտանտ լեզվով ենք խոսում: Իսկ ԱՄ

Վերջին երկու օրվա ընթացքում համարյա ախորժակ չունեի. էնքան, որ երեկ իմ սիրած սերուցքային տործիկից ընդամենը մի կտոր կարողացա ուտել: Իսկ էսօր.... Օդանավակայան գնալիս մեքենայում մի տուփ ռաֆայելլո խժռեցի, բայց Վիեննա թռչելիս սովը բռնեց կոկորդիցս ու սկսեց խեղդել: Ու դաժան բախտը որոշեց իմ կողքին նստած ավստրիացի պարոնին էնքա՜ն ախորժելի ուտելիքներով հյուրասիրել, որ ես ուղղակի չդիմացա գայթակղությանն ու վեր կացա տեղիցս, որ չտեսնեմ, թե նա ինչպես է վայելում: Դե դուք պատկերացրեք. մի մե՜ծ աման բանջարեղեն, տաք-տաք հաց, թարմ քամած նարնջի հյութ ու օղի, իսկ մնացածն էլ՝ չհասցրի տեսնել: Ինքնաթիռում մի քանի անգամ շրջեցի, բայց էս պարոնս չէր ուզում իր նախաճաշն ավարտել: Ես էլ սոված-սոված կուչ եկա նստարանիս, ժամանակ առ ժամանակ նայելով պարոնին: Մեկ էլ հերթական քաղցած հայացքիս ժամանակ ինքնաթիռը թափ տվեց ու նրա հյութով լի բաժակը շուռ եկավ... Հետո վերջը մեր ուտելիքը բերին: Զզվելիագույն ձվածեղ ու յոգուրտ, որը համով էր, բայց չափազանց քիչ: Զզվանքով ետ հրելով ձվածեղի բլուրը, ևս մեկ անգամ նախանձախառն նայեցի պար