Ոմն թափառական

Գերմաներեն ուզել եմ սովորել մոտ 13-14 տարեկանից, երբ փլեյլիստումս սկսեցին գերակշռել գերմանական խմբերը։ Անընդհատ փորձում էի բզբզալ, սիրած երգերը թարգմանել, բայց դե իրականում մի քանի օրից հոգնում էի ու թողում: Ուղղակի ինչքան էլ սիրում էի գերմաներեն, նույնքան զզվում էի քերականություն ու լեզվի անտրամաբանական կանոններ սովորելուց: Իսկ գերմաներենը երևի «ամենաչքնաղ» քերականությամբ լեզուներից ա:  Չնայած դրան, երբ իմացա, որ մինչև դասերիս սկսելը երկու ամիս գերմաներենի կուրսերի եմ, շատ ուրախացա։ Առաջին օրը 3 րոպե ուշացած մտա դաս, մեկ էլ՝ օհ, աստվածների, A1.2՝ համարյա սկսնակ կուրսն ա, ու դասատուն արդեն գերմաներեն ա խոսում: Ես համարյա ոչինչ չէի հասկանում ու արդեն փոշմանում էի, որ համոզել էի, որ իրեն ամենասկսնակ խումբ չուղարկեն։ Բայց դե ինչքան էլ ամեն ինչ անհասկանալի էր, մի բան պարզ էր. դասատուն ծիտն էր: Նրա արտաքինին նայելուց մարդու մտքով անցած առաջին բառը վստահաբար «հիպպին» է: Շատ արագ հասկացա, որ երկար մազերով, էներգետիկ ու շատ դրական Գերհարդի դասերի համար նույնիսկ առավոտը 6:50 զարթնել ար

2 լիտր գարեջու՞ր։ Առավոտյան ժամը 11:00-ի՞ն։ Դեռ ավելին՝ երկուշաբթի առավոտյան, երբ դասի ընթացքում տեստ պիտի գրե՞ս։ Այո՞, թե՞ ոչ։ Ցանկացած այլ իրավիճակում՝ բանականությունն ասում ա չէ, բայց Օկտոբերֆեստն ուրիշ պատմություն ա։ Շատերին որ ասում են Մյունխեն՝ առաջինն Օկտոբերֆեստն էն են պատկերացնում։ Ես նույնիսկ չէի էլ պլանավորել Մյունխենում հայտնվել, բայց կրթաթոշակիս հետ մեկտեղ ինձ պարտադիր գերմաներենի դասեր տվեցին։ Ու հետո աչքովս ընկավ, որ էդ ընթացքում Օկտոբերֆեստն ա։ Աշխարհի ամենամեծ խմելու փառատոնը, ու Ռուբին էնտեղ կլինի։ Ռուբի լինել երջանիկ։ Լեզվի դպրոցից մեզ համար տեղեր էին ամրագրել։ Ընդհանրապես՝ Օկտոբերֆեստի ամրագրումներն ամիսներ առաջ ա սկսում, ու եթե տեղ չունես, գարեջուր էլ չես կարող առնել։ Մենք գրանցվել էինք ու մեզ լրիվ պատահական օրեր էին գցել։ Սկզբում ուսիս սպիտակավուն հրեշտակն ասում էր, բա թե փոխի օրդ, հո չե՞ս ցնդել, որ երկուշաբթի առավոտ խմելու գնաս, էն էլ լրիվ անծանոթների հետ։ Բայց հետո լսեցի սատանիկին ու որոշեցի էդ մի օրը լինել նենցը, ոնց որ սովորաբար չի լինում Ռուբ

Զալցբուրգ կարելի գնալ Բավարիայի տրանսպորտի տոմսով: Զարմանալի չէր լինի եթե քաղաքը Բավարիայում լիներ, բայց դեռ ավելին, այն իսկի Գերմանիայում չի, Ավստրիայում է։ Ինչևէ, չգիտեի, բայց նոր վիկին ասեց, որ ժամանակին Զալցբուրգը Բավարիայի մաս ա կազմել, հետո անկախացել ա։ Մեր տրանսպորտի կազմակերպությունն էլ երևի դեռ 13-րդ դարում է։ Զալցբուրգում ինձ Մալինը դիմավորեց։ Իր հետ վերջերս ինտերնետով էի ծանոթացել, հետո ինքը մի օր Մյունխենում էր, ինձ երևակայելով քաղաքի տեսարժան վայրերն էի ցույց տալիս։ Հիմա հերթն իրենն էր։ Առաջին հայացքից թվում էր, որ Զալցբուրգն ընդհանրապես չի տարբերվում Մյունխենից, բայց աստիճանաբար հասկացա, որ շատ ուրիշ ա: Քաղաքի շինությունների մեծ մասը՝ շենքեր, եկեղեցիներ, կառուցված էին շատ փոքր տարածության վրա, համարյա իրար կպած: Փողոցիկներն էլ նեղլիկ էին, բայց հավես: Հա, ու ռելիեֆն էլ Մյունխենի պես հարթ չէր: Զալցբուրգի շուրջ ժայռեր են, ու որոշ շենքեր հենց ժայռի մեջ են ներկառուցված: Լիքը գմբեթներ՝ ինչ-որ բարձրոտ տեղից Սիրուն քաղաքով հոսող գետը միշտ նրան ավելի սիրուն ա դարձ

Մեր գերմաներենի դասատուն՝ Մոնիկան որոշել էր մեզ էքսկուրսիա տանել: Իր միակ պայմանն այն էր, որ ընթացքում միայն գերմաներեն խոսենք: Իհարկե, հաճախ գերմաներենին խառնվում էր ոմանց իսպաներենն ու ռուսերենը, հետո քիչ-քիչ անցում էր կատարվում անգլերենին, բայց հենց Մոնիկան մոտենում էր, բոլորը հիշում էին իրենց գերմաներենը:  Առաջին «կանգառը» LMU-ն էր՝ Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի անվան համալսարանը, որը Մյունխենի ամենահայտնի ու հին համալսարաններից է:   Գերմաներենի A2.1 խումբն ու Մոնիկան Շատ ու շատ գերմանացիների համար էդ համալսարանի հետ կապված առաջին ասոցիացիան «Սպիտակ վարդն» է. մի ուսանողական կազմակերպություն, որը փորձել է պայքարել ֆաշիստական տիրապետության դեմ՝ թռուցիկներ և կոչեր պատրաստելով ու տարածելով: Կազմակերպության հիմնադիրները քույր ու եղբայր էին՝ Հանս ու Սոֆիա Շոլլը, ովքեր, իհարկե, գնդակահարվել են, երբ իրենց գործունեության մասին խաբար են տվել ֆաշիստներին:  Կազմակերպությանը նվիրված արձանը, որի մոտ միշտ սպիտակ վարդ են դնում Ընդհանրապես, հասցրել եմ նկատել, որ գերմանացիները օ

Մի կում գարեջուր ու ես էլի սիրահարվում եմ Մյունխենին: Իրականում՝ գարեջուր պետք չի, որովհետև անկախ ալկոհոլի քանակից, էս քաղաքը ծիտն ա:  Էսօր մի ամիսն ա լրանում, որ էստեղ եմ. ոնց որ ընդհանրապես ժամանակ անցած չլինի, բայց մյուս կողմից էլ Հայաստանի կյանքս էնքան հեռու ա թվում: Լավ,  վերջ, սենտիմենտալություն ու ղզիկություն չենք անում, չնայած գարեջրի շիշը ձեռքին կամրջին նստելն ու մայրամուտի ժամանակ եկող-գնացող գնացքներին նայելը մարդուն էմո էլ կդարձնի։ Մոտ մի ամիս է Մարիօյի բլոգից ոգևորված ու իմ՝ Ամերիկայում գրված օրագիր հիշելով, ուզում էի էստեղի համար էլ նման մի բան անել։ Ամեն օր մտքումս ինչ-որ գրառումներ են պտտվում ու էսօր դրանք գրելու ժամանակն ա։  Ինչևէ, մի ամիս առաջ մի Ռուբի առաջին անգամ ոտք դրեցի Գերմանիա: Հայաստանում մարդիկ վախեցրել էին, բա թե գերմանացիները վատն են, չոր են, փողոցում հարցերին չեն պատասխանում և այլն: Էդ կարծիքս ավելի քան ամրապնդեց օդանավակայանի աշխատողները: Մեկին հարցրի, թե մինչև անձնագրայինը զուգարան կա, մի քանի րոպե հետո նոր չորեց՝ բա չէ, չկա: Հետո անձ

Բախտի բերմամբ, թե պատահմամբ ուղիղ երեք ամիս հետո էլի գնում եմ այն տեղը, ուր առաջին անգամ ԱՄՆ-ում գլուխս բարձին դրեցի:  Ծրագրի օրիենտացիայի ժամանակ երեք օր այդտեղ մնացինք, հիմա էլի երեք օրով գնում եմ, բայց այս անգամ՝ քոլեջի միջազգային ուսանողների հետ: Հիշում եմ՝ ոնց էինք մեռնում Մերիլենդի ու D.C.-ի խոնավությունից, սինթետիկ բարձերից, ոնց մի անգամ քիչ մնաց հետ տայինք թխվածքից, իսկ մրգերը կծելուց հետո դեն էինք նետում: Չէի պատկերացնի, որ գալու եմ ավելի խոնավ տեղ, որ հավեսով կրծելու եմ նույն անհամ խնձորներն, իսկ բարձիցս ու վերմակիցս ալերգիա էի սկսելու, բայց ոչ թե երեք ամսվա պես փնթփնթալով ու բողոքելով ման եմ գալու, այլ ուղղակի ժպտալու եմ էդ ամենի վրա ու առաջ անցնեմ: Անցյալ անգամ Վաշինգտոնի համը մնաց բերանումս, ամբողջ օրը չորս պատի մեջ փակված մի թրեյնինգից մյուսին էինք վազում, իսկ վերջում ընդամենը տարան Սպիտակ Տունն ու Լինկոլն մեմորիալը ցույց տվին: Իսկ հիմա լիքը ժամանակ կլինի Սմիթսոնիան բոլոր թանգարանները գնալու, Վաշինգտոնի սիրուն փողոցներում թափառելու ու մեծ քաղաքից կարոտն առնելու համ

Երկու Ամերիկա գոյություն ունի. մեկը մեգապոլիսների ու երկնաքերերի երկիրն է, մյուսը՝ ֆերմաների ու ձիերի: Մեկը McDonald's-ների ու Starbucks-ների Ամերիկան է, մյուսը՝ ռոդեոների ու կավբոյների: Մեկը չոր ու սառը յանկիների երկիրն է, մյուսը՝ տաք ու ջերմ հարավցիների, որ երբեք չեն թողնի, որ դու քեզ մենակ կամ օտար զգաս տանից էսքան հեռու լինելով: Գալուցս առաջ, երբ իմացա, որ Ալաբամա եմ գալու, շատ էի տխրել, քանի որ Միացյալ Նահանգներն ինձ համար Մանհեթենն ու Մայամին էին, Չիկագոն ու Լաս Վեգասը: Իսկ ես պիտի գնայի Հարավ, այնտեղ, որտեղ մարդիկ պայքարում էին ստրկատիրության համար... Ինձ ասում էին, որ չերազես, թե կինոների միջի ԱՄՆ-ն կտեսնես, չերազես, որ մարդիկ դատարկ ժպտալուց բացի ուրիշ բանով կօգնեն քեզ, բայց արի ու տես, ես մի Ամերիկա գտա, որի գոյության մասին չգիտեի: Թող շատերն ասեն, որ Ալաբաման գյուղ է, թող ասեն, որ հետամնաց Հարավն է, ես կհամաձայնեմ: Իրենք հանդիպածս ամենաջերմ ու բարի մարդկանցից էին: Դե ինչպե՞ս կարող են բարի չլինել այն մարդիկ, ովքեր փողոցում թափառող ոչ մի շունիկի ու փիսիկի անօթևա

Միացյալ Նահանգների հարավ-արևելքը և կենտրոնական հարավը հայտնի են որպես "Bible belt"՝ «Աստվածաշնչյան գոտի»: Իմ սիրելի Ալաբաման ամենահավատացյալ նահանգն է. բնակչության ընդամենը հինգ տոկոսն է, որ ոչ մի կրոնական կազմակերպության անդամ չէ, դե դուք պատկերացրեք մնացածը: Ամեն քայլափոխին մի եկեղեցի կտեսնես. եկեղեցին էլ մի եկեղեցի լինի, տափակ շենք է՝ գլխին մի խաչ, միայն կաթոլիկ եկեղեցիներն են ավանդական, գմբեթավոր կառույցներ: Միշտ ցանկացել եմ հաշվել եկեղեցիները, բայց միշտ կորցրել եմ հաշիվս, էնքան շատ են... Դե քաղաքացիական պատերազմների ժամանակ, երբ վերացավ ստրկատիրությունը, հարուստ ֆերմերները սնանկացան, ու երբեմնի զարգացած Հարավը դարձավ ամենաաղքատն ու հետամնացը, և առանց ստրուկների աշխատող ուժի, Հյուսիսի ճնշման տակ, մարդիկ սկսեցին կուրորեն հավատալ...  Բայց հիմա էդ կույր հավատը դարձել է ֆանատիզմ... Ասես ալտերնատիվ ռոք համերգ լիներ, միայն թե սովորական տեքստի փոխարեն « Ջիսը՜ս, ջիսը՜ս» էին երգում: Մարդիկ նստած էին կիսաշրջանաձև շարված աթոռներին ու ձեռքերը երկինք պարզած ձայնակցում էին ե

Նստած դաս եմ կարդում, ընթացքում էլ՝ միտք անում: Մտածում եմ, թե ինչի՞ պիտի ԱՄՆ-ում կրթության մակարդակով 50-ից 44-երորդ տեղում գտնվող նահանգի շարքային community college-ի կրթության որակը մի քանի անգամ բարձր լինի, քան Հայաստանի մայր բուհ կոչված ԵՊՀ-ինը: Gadsden State Community College-ի ու Երևանի Պետական Համալսարան-ի ակնառու տարբերությունները. 1. Առաջին հայացքից դասերը շատ հեշտ են թվում, բայց իրականում կարողանում են ամուր հիմք ստեղծել ու հետաքրքրություն առաջացնել առարկայի նկատմամբ: Էստեղ դասախոսներն ամենաանկապ առարկաներն էլ չափազանց հետաքրքիր ու հավես են անցկացնում, իսկ ԵՊՀ-ում հիասթափեցնում են նույնիսկ ամենահետաքրքիր առարկաներից: 2. Էստեղ չես տեսնի, որ յուր. դասախոս իր կյանքի նպատակը համարի մի ախմախ դասագիրք գրելը. դասագրքերը թանկ են, բայց գիտես, որ խելքը գլխին գիտնականի գրած գիրք է, այլ ոչ թե դասախոսությունների հավաքածու, որտեղ հազարավոր սխալներ կբռնացնես: 3. Էստեղ ուսանողներին չեն դեպրեսում բարդագույն քննություններով. սովորաբար քննությունը տնայիններից ավելի հեշտ է, քանի որ դ

Ինձ արդեն կարող եք միսս Ռուբի ասել:  Գադսդենի միջնակարգ դպրոցում պիտի դաս տամ ու պիտի երեխաների դասապատրաստմանն օգնեմ:  Հարցազրույցի նախորդ գիշերն ընդհանրապես չէի քնել՝ ամերիկյան ստանդարտների համաձայն ռեզյումե էի կազմում, ամերիկայի պատմություն կարդում, աստղագիտության տնայինն անում՝ զուգահեռ ակտիվ ֆեյսբուքյան նամակագրություն վարելով: Առաջին գիշերը չէր, որ արթուն էի անցկացնում. էստեղ արդեն սովորել եմ գիշերը շորերով 1-2 ժամ գնել, հետո վեր թռնել լուսադեմին ու դաս անել, կամ էլ զարթնել դասիս սկսվելուց տաս րոպե առաջ ու գիշերանոցիս վրայից շորերս քշտելով դասի վազել... Ինչևէ, մի կերպ ռեզյումես ծայրը ծայրին հասցնելով վեր կացա գրասեղանի մոտից: Կարմրած աչքեր, հոգնած դիմագծեր, ո՞վ նման մեկին դպրոց կընդուներ: Համալսարանական խորհրդատուս էլ զգուշացրել էր, որ սովորականի պես չհագնվեմ, վերջիվերջո տնօրենի հետ էինք հանդիպում՝ կոկիկ ու դասական պիտի լինեի: Գտա ունեցածս միակ «դասական» վերնաշապիկը, մազերս հավաքեցի ու դուրս եկա` մտածելով, որ մեկ է այնքան էլ պատճաշ տեսք չունեմ ինտերվյուի համար: Հասան